Εθνική και φυλετική σύνθεση του πληθυσμού

Στην ύπαιθρο το μεγαλύτερο μέρος του πληθυσμού το αποτελούσαν ντόπιοι έλληνες πάροικοι. Στην πόλη οι περισσότεροι κάτοικοι ήταν Έλληνες, αλλά ζούσαν και πολλοί δυτικοευρωπαίοι (Ισπανοί, Γάλλοι, Ιταλοί, Γερμανοί κ.α.) έμποροι, τραπεζίτες, εφοπλιστές, τεχνίτες. Στο ανατολικό τμήμα της κατοικούσαν απομονωμένοι περίπου 500 Εβραίοι έμποροι, γιατροί και τεχνίτες.

Από την κοινωνία της Ρόδου δεν έλλειπαν οι Τσιγγάνοι αλλά και οι Αρμένιοι γεωργοί. Μουσουλμανική κοινότητα δεν υπήρχε γιατί οι Τούρκοι και οι Αιγύπτιοι ήταν μόνο σκλάβοι.

Ιδεολογικές ομάδες

Μέσα σ’ αυτή τη φυλετική κι εθνολογική πανσπερμία ήταν ανάλογη και η κοινωνική και ιδεολογική διαστρωμάτωση. Έτσι οι Ιππότες και οι Δυτικοευρωπαίοι αντιπροσώπευαν τη φραγκική ιδεολογία και τη σχολαστική φιλοσοφία όπως διαμορφώθηκαν από τον καθολικισμό.

Η ελληνορθόδοξη ιδεολογία των Ροδίων ήταν θρεμμένη από την ελληνική παράδοση και την ορθοδοξία, αφού μέχρι τότε η μόνη οικονομική δραστηριότητα στο νησί ήταν η γεωργία και η κτηνοτροφία κι έτσι η ιδεολογία των ντόπιων ήταν εχθρική προς αυτή των Ιπποτών. Αυτό είχε σαν αποτέλεσμα να ξεσπούν κατά καιρούς λαϊκές διαμάχες, κάποιες αιματηρές, με αιτία το θρησκευτικό ζήτημα.

Με το πέρασμα των χρόνων, ένα μεγάλο μέρος των Ελλήνων, ιδιαίτερα των αστών, σε ένα κλίμα ευνοϊκό γι’ αυτούς, συμβιβάστηκε με τη νέα κατάσταση πραγμάτων. Έτσι, όπως κι άλλού στην Ελλάδα, εμφανίστηκε μία νέα ιδεολογία, η φραγκοελληνική.