Η Μεσαιωνική Πόλη της Ρόδου είναι μία ολοζώντανη πολιτεία 583 τ.χλμ. (περιλαμβανομένων των τειχών και της Τάφρου) με περίπου 6.000 κατοίκους που ζουν και εργάζονται στα ίδια αναστηλωμένα κτίρια που ζούσαν οι Ιππότες του Αγ. Ιωάννη πριν από 6 αιώνες. Τη δημιούργησαν ίδια με τις Γαλλικές πόλεις εκείνης της εποχής ( 14ος αι.). Η πόλη χωριζόταν με ένα τείχος σε δύο άνισα τμήματα, το βόρειο (Καστέλλο ή Κολλάκιο) όπου βρισκόταν η εσωτερική ακρόπολη και τα επίσημα Ιπποτικά διαμερίσματα και το νότιο, μεγαλύτερο, όπου κατοικούσαν οι αστοί. Αυτός ο χωρισμός της πόλης δεν ήταν καινοτομία των Ιπποτών αλλά ο αμυντικός κανόνας του Μεσαίωνα σε Ανατολή και Δύση.

Για να περιηγηθεί κανείς στην κατά κόσμο Παλιά Πόλη, απαιτείται πολύς χρόνος γιατί διαθέτει πολλά μνημεία. Τα ιπποτικά τείχη, με τους προμαχώνες και τις επάλξεις, τους πύργους και τις πύλες προκαλούν θαυμασμό. Τα επιβλητικά οικοδομήματα με τα οικόσημα, τις μεγαλόπρεπες εξώπορτες,, τις ανάγλυφες διακοσμήσεις, και τα οξυκόρυφα παράθυρα, τα πλακόστρωτα πεζοδρόμια, τα παλιά φανάρια, οι στενοί δρόμοι και οι παλιές εκκλησίες σε γυρίζουν αιώνες πίσω.

Στην πόλη-Κάστρο μπαίνουμε από το Μαντράκι, από τη βορειοανατολική πύλη της Ελευθερίας (αλλά και από τη βορειοδυτική πύλη D’ Amboise). Απέναντι από την πύλη της Ελευθερίας ο Αρχαίος Ναός της Αφροδίτης, νότια η πλατεία Αργυροκάστρου, όπου σε Μεσαιωνικά κτίρια στεγάζονται η Δημοτική Πινακοθήκη, το Λαογραφικό Μουσείο και η συλλογή κοσμημάτων, δυτικά το «Πρώτο Νοσοκομείο», όπου στεγάζεται η βιβλιοθήκη του Αρχαιολογικού Ιδρύματος Ρόδου. Προχωρώντας, αφού περάσουμε κάτω από το κατάλυμα της Ωβέρνης, φτάνουμε στην πλατεία Μεγάλου Αλεξάνδρου, αριστερά υψώνεται η Παναγιά του Κάστρου και δεξιά αρχίζει η οδός Ιπποτών. Είναι ο μοναδικός αυθεντικός δρόμος που διασώζεται και περιλαμβάνει τα σημαντικότερα κτίρια.

Ακολουθώντας την Ιπποτών, αριστερά είναι το «Νέο Νοσοκομείο», ένα από τα ωραιότερα και σημαντικότατα ευρήματα των αρχαίων, ελληνικών και ρωμαϊκών χρόνων. Μια μεγαλόπρεπη Πύλη που βρίσκεται ανατολικά στην πλατεία Μουσείου οδηγεί στη μεγάλη αυλή.